De Fonteinbrug en toegang tot de Commanderij van Pitzemburg, 18de eeuw

Beschrijving

Links bemerkt men het volledige poortgebouw van de Commanderij van Pitzemburg. Centraal op de achtergrond duikt de O.-L.-Vrouw van Hanswijkbasiliek op.

Deze commanderij van de Duitse Orde is gedocumenteerd vanaf de 13de eeuw. Deze militaire kloosterorde van Duitse ridders ontstond tijdens de kruistochten in Palestina. Na de inbeslagname tijdens de Franse Revolutie fungeerde het gebouw vanaf 1802 tot 1804 als residentie van aartsbisschop de Roquelaure. Vanaf 1827 werd het domein stadsbezit. Tussen 1832 en 1881 was het in gebruik als stedelijk college. De kapel en het poortgebouw werden afgebroken in 1836 om de toegang tot de Kruidtuin mogelijk te maken. Het poortgebouw werd vervangen door twee paviljoenen. Vanaf 1881 doet het gebouwencomplex dienst als koninklijk atheneum.

De Fonteinbrug verbindt de Vijfhoek met de Bruul en werd genoemd naar de fontein die geplaatst was op een lager gelegen platform naast de brug, vandaag grenzend aan het pleintje van de Vijfhoek.
In de 16de eeuw was de fontein opgevat als een prachtig kunstwerk met beelden, o.a. een metalen beeld van de Maagd van Mechelen met een Eenhoorn in de schoot. Later werden de beelden vervangen door een bronzen Neptunus met zeepaard. De beelden en de fontein verdwenen in de loop van de 19de eeuw.
De brug zelf werd in 1371 in steen gebouwd en verving een ouder exemplaar in hout.Tussen 1728 en 1732 werden de stenen borstweringen en kantelen vervangen door ijzeren leuningen, wat voordien ook bij de Hoogbrug was gebeurd.In 1820 onderging de brug zware verbouwingswerken. Dit betekende een zware verminking want van de oorspronkelijke brug bleven slechts de zuidelijke spitsboog en de bruggehoofden bewaard.